ប្រភព: NCDD
Tuesday, February 21, 2017
Monday, February 20, 2017
គន្លឹះសំខាន់ៗ ដើម្បីឲ្យរៀបការរួចសល់លុយ ហើយមានរបររកស៊ីទៀត
១. កំណត់ពីលក្ខណៈសម្បត្តិដៃគូជីវិតដែលចង់បាន
២. ដឹងពីខ្លួនឯងច្បាស់
៣. ចំណាយពេលដើម្បីពិភាក្សាក្រោយរៀបការហើយ
៤. សួរ១សំណួរក្រោយពេលមានសមត្ថភាពទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
៥. បង្កើតគោលនយោបាយពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
ក្រោយរៀបការហើយ ស្វាមីភរិយាមិនមែនចង់បានតែលុយសល់ពីចំណងដៃនោះទេ។ មានស្វាមីភរិយាជាច្រើន ក្រោយរៀបការរួចសល់លុយនិងមានអាជីវកម្មពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ។ តើគួររៀបចំផែនការដូចម្ដេច? ទើបរៀបការរួចសល់លុយហើយ មានរបររកស៊ីទៀត?
ខាងក្រោមនេះជាការផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដោយផ្ទាល់ពី លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន PM LEADERSHIP ក្នុងឱកាសដែលលោកធ្វើជាវាគ្មិនក្នុងកម្មវិធី "ស្ថាបនាធនធាន (Wealth Building)" នៅសណ្ឋាគារសុខាភ្នំពេញ។
១. កំណត់ពីលក្ខណៈសម្បត្តិដៃគូជីវិតដែលចង់បាន
លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ដែលមានអាជីវកម្មរួមគ្នាជាមួយភរិយារបស់លោក បានប្រាប់ថា មុនសម្រេចជ្រើសរើសនរណាម្នាក់ជាដៃគូជីវិត ត្រូវកំណត់ថា ចង់បានស្វាមី ឬភរិយាមានលក្ខណៈសម្បត្តិយ៉ាងម៉េចខ្លះ? ដើម្បីផ្សារភ្ជាប់ជាមួយគោលដៅជីវិតរបស់ខ្លួនដែលបានកំណត់ ថាតើអនាគតទៅចង់បានអ្វី? ចង់មានអ្វី?
លោកបន្តទៀតថា ត្រូវសួរខ្លួនឯងថា ចង់បានមនុស្សប្រភេទណាជាគូរអនាគត ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងជីវិត ដើម្បីសម្រេចគោលដៅដែលបានកំណត់ និងទទួលបាននូវភាពជោគជ័យ។ ដូច្នេះហើយត្រូវកំណត់ពីគុណសម្បត្តិ នៃដៃគូជីវិត ថាតើម្នាក់នោះអាចជួយឱ្យជីវិតក្រោយរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ល្អប្រសើរឬទេ?
២. ដឹងពីខ្លួនឯងច្បាស់
សហគ្រិនឆ្នើមក្នុងអាជីវកម្មរូបនេះ លើកឡើងទៀតថា ចំណុចដែលសំខាន់មួយទៀតនោះគឺត្រូវសួរខ្លួនឯងថា តើដៃគូជីវិតដែលសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសនោះ មានអ្វីដែលខ្លួនចង់បានហើយឬនៅ? ហើយក៏ត្រូវសួរខ្លួនឯងវិញថា "តើយើងមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ដៃគូជីវិតយើងវិញដែរឬទេ?”
ដូច្នេះហើយក្នុងនាមជាស្វាមីភរិយា ត្រូវមានគុណសម្បត្តិដូចគ្នាពីព្រោះថាភាគីណាម្នាក់ពុំមានគុណសម្បត្តិស្របគ្នានោះក៏ជាបញ្ហាដែរ។ លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ប្រាប់ថា កាលណាគូស្វាមីភរិយា មានលក្ខណៈសម្បត្តិស្របគ្នា នោះទើបជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍ ធ្វើអ្វីស្របគ្នា ទើបគ្រួសារមានភាពរីកចម្រើន។
៣. ចំណាយពេលដើម្បីពិភាក្សាក្រោយរៀបការហើយ
សហគ្រិនភាពកំពុងជោគជ័យលើមុខជំនួញរូបនេះ បន្តទៀតថា ក្នុងភាពជាស្វាមីភរិយា ត្រូវពិភាក្សាគ្នាក្រោយរៀបការពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធថា តើគួរធ្វើការរយៈពេលប៉ុន្មានដើម្បីមានអ្វីដែលជារបស់ខ្លួនឯង។ លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ប្រាប់ថា ពេលដែលកំពុងធ្វើការត្រូវចាប់ផ្ដើមកំណត់ពីគោលដៅឱ្យហើយ បូករួមការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពកំឡុងពេលធ្វើការ។ ដូច្នេះត្រូវកំណត់ពីនាក់ប្ដីប្រពន្ធថា ចង់រកស៊ីអ្វី? ក្រោយពេលធ្វើការឱ្យគេហើយ?
លោកបន្ថែមទៀតថា ពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធត្រូវ រៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព ដូចជា ការរាប់អានមិត្តភក្ដិដែលជាអ្នករកស៊ី ការអានសៀវភៅមុខជំនួញផ្សេងៗ ឬចូលរួមកម្មវិធីនានាពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើអាជីវកម្ម និងសិក្សាពីអ្នកជោគជ័យជាដើម។
៤. សួរ១សំណួរក្រោយពេលមានសមត្ថភាពទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ប្រាប់ថា សំណួរនេះពិតជាសំខាន់ណាស់ក្រោយពេលទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធមានសមត្ថភាពរៀងខ្លួនហើយ។ មកដល់ចំណុចនេះមានន័យថា ស្វាមីភរិយាគួរហ៊ានប្រថុយនៅក្នុងការរកស៊ី ប៉ុន្តែត្រូវសួរថា តើនរណាមានប្រាក់ខែច្រើនជាង?
លោកប្រាប់ថា គួរទុកឱ្យអ្នកមានប្រាក់ខែច្រើននៅធ្វើការធម្មតា។ ដោយឡែកសម្រាប់អ្នកប្រាក់ខែតិច ត្រូវចេញមុនដើម្បីគ្រប់គ្រងអាជីវកម្ម ហើយអ្នកប្រាក់ខែច្រើន គួរនៅធ្វើការ រួចហើយជួយនៅគាំទ្រពីក្រោយខ្នង។
ចំណុចនេះពិតជាសំខាន់ណាស់ ព្រោះថា ប្រសិនបើអាជីវកម្មមានបញ្ហាអ្នកប្រាក់ខែច្រើននៅរកប្រាក់ចំណូលដើម្បីទប់ទល់ជីវភាព នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនមានលំនឹងហើយអាចចេញមកទាំងពីរនាក់ ធ្វើយ៉ាងឱ្យអាជីវកម្មកាន់តែរីកចម្រើន។
៥. បង្កើតគោលនយោបាយពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ បានប្រាប់ថា នេះជាបទពិសោធន៍ដែលលោកឆ្លងកាត់ពីរនាក់ភរិយារបស់លោកផ្ទាល់។ ភាពជាស្វាមីភរិយា ត្រូវមានផែនការគ្រប់គ្រងប្រាក់ចំណូលឱ្យបានច្បាស់លាស់ មានន័យត្រូវត្រូវបង្កើតគោលនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុ ទាំងនៅក្នុងគ្រួសារ និងនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន។ ប្រសិនបើមិនបានរៀបចំផែនការលុយកាក់ ឬគោលនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុនេះទេ អាចនាំឱ្យមានបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ ហើយវាក៏ជាហានិភ័យមួយដែរ សម្រាប់ស្វាមីភរិយាដែលមានអាជីវកម្ម៕
ប្រភព
២. ដឹងពីខ្លួនឯងច្បាស់
៣. ចំណាយពេលដើម្បីពិភាក្សាក្រោយរៀបការហើយ
៤. សួរ១សំណួរក្រោយពេលមានសមត្ថភាពទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
៥. បង្កើតគោលនយោបាយពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
ក្រោយរៀបការហើយ ស្វាមីភរិយាមិនមែនចង់បានតែលុយសល់ពីចំណងដៃនោះទេ។ មានស្វាមីភរិយាជាច្រើន ក្រោយរៀបការរួចសល់លុយនិងមានអាជីវកម្មពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ។ តើគួររៀបចំផែនការដូចម្ដេច? ទើបរៀបការរួចសល់លុយហើយ មានរបររកស៊ីទៀត?
ខាងក្រោមនេះជាការផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដោយផ្ទាល់ពី លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន PM LEADERSHIP ក្នុងឱកាសដែលលោកធ្វើជាវាគ្មិនក្នុងកម្មវិធី "ស្ថាបនាធនធាន (Wealth Building)" នៅសណ្ឋាគារសុខាភ្នំពេញ។
១. កំណត់ពីលក្ខណៈសម្បត្តិដៃគូជីវិតដែលចង់បាន
លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ដែលមានអាជីវកម្មរួមគ្នាជាមួយភរិយារបស់លោក បានប្រាប់ថា មុនសម្រេចជ្រើសរើសនរណាម្នាក់ជាដៃគូជីវិត ត្រូវកំណត់ថា ចង់បានស្វាមី ឬភរិយាមានលក្ខណៈសម្បត្តិយ៉ាងម៉េចខ្លះ? ដើម្បីផ្សារភ្ជាប់ជាមួយគោលដៅជីវិតរបស់ខ្លួនដែលបានកំណត់ ថាតើអនាគតទៅចង់បានអ្វី? ចង់មានអ្វី?
លោកបន្តទៀតថា ត្រូវសួរខ្លួនឯងថា ចង់បានមនុស្សប្រភេទណាជាគូរអនាគត ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងជីវិត ដើម្បីសម្រេចគោលដៅដែលបានកំណត់ និងទទួលបាននូវភាពជោគជ័យ។ ដូច្នេះហើយត្រូវកំណត់ពីគុណសម្បត្តិ នៃដៃគូជីវិត ថាតើម្នាក់នោះអាចជួយឱ្យជីវិតក្រោយរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ល្អប្រសើរឬទេ?
២. ដឹងពីខ្លួនឯងច្បាស់
សហគ្រិនឆ្នើមក្នុងអាជីវកម្មរូបនេះ លើកឡើងទៀតថា ចំណុចដែលសំខាន់មួយទៀតនោះគឺត្រូវសួរខ្លួនឯងថា តើដៃគូជីវិតដែលសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសនោះ មានអ្វីដែលខ្លួនចង់បានហើយឬនៅ? ហើយក៏ត្រូវសួរខ្លួនឯងវិញថា "តើយើងមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ដៃគូជីវិតយើងវិញដែរឬទេ?”
ដូច្នេះហើយក្នុងនាមជាស្វាមីភរិយា ត្រូវមានគុណសម្បត្តិដូចគ្នាពីព្រោះថាភាគីណាម្នាក់ពុំមានគុណសម្បត្តិស្របគ្នានោះក៏ជាបញ្ហាដែរ។ លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ប្រាប់ថា កាលណាគូស្វាមីភរិយា មានលក្ខណៈសម្បត្តិស្របគ្នា នោះទើបជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍ ធ្វើអ្វីស្របគ្នា ទើបគ្រួសារមានភាពរីកចម្រើន។
៣. ចំណាយពេលដើម្បីពិភាក្សាក្រោយរៀបការហើយ
សហគ្រិនភាពកំពុងជោគជ័យលើមុខជំនួញរូបនេះ បន្តទៀតថា ក្នុងភាពជាស្វាមីភរិយា ត្រូវពិភាក្សាគ្នាក្រោយរៀបការពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធថា តើគួរធ្វើការរយៈពេលប៉ុន្មានដើម្បីមានអ្វីដែលជារបស់ខ្លួនឯង។ លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ប្រាប់ថា ពេលដែលកំពុងធ្វើការត្រូវចាប់ផ្ដើមកំណត់ពីគោលដៅឱ្យហើយ បូករួមការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពកំឡុងពេលធ្វើការ។ ដូច្នេះត្រូវកំណត់ពីនាក់ប្ដីប្រពន្ធថា ចង់រកស៊ីអ្វី? ក្រោយពេលធ្វើការឱ្យគេហើយ?
លោកបន្ថែមទៀតថា ពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធត្រូវ រៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព ដូចជា ការរាប់អានមិត្តភក្ដិដែលជាអ្នករកស៊ី ការអានសៀវភៅមុខជំនួញផ្សេងៗ ឬចូលរួមកម្មវិធីនានាពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើអាជីវកម្ម និងសិក្សាពីអ្នកជោគជ័យជាដើម។
៤. សួរ១សំណួរក្រោយពេលមានសមត្ថភាពទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ ប្រាប់ថា សំណួរនេះពិតជាសំខាន់ណាស់ក្រោយពេលទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធមានសមត្ថភាពរៀងខ្លួនហើយ។ មកដល់ចំណុចនេះមានន័យថា ស្វាមីភរិយាគួរហ៊ានប្រថុយនៅក្នុងការរកស៊ី ប៉ុន្តែត្រូវសួរថា តើនរណាមានប្រាក់ខែច្រើនជាង?
លោកប្រាប់ថា គួរទុកឱ្យអ្នកមានប្រាក់ខែច្រើននៅធ្វើការធម្មតា។ ដោយឡែកសម្រាប់អ្នកប្រាក់ខែតិច ត្រូវចេញមុនដើម្បីគ្រប់គ្រងអាជីវកម្ម ហើយអ្នកប្រាក់ខែច្រើន គួរនៅធ្វើការ រួចហើយជួយនៅគាំទ្រពីក្រោយខ្នង។
ចំណុចនេះពិតជាសំខាន់ណាស់ ព្រោះថា ប្រសិនបើអាជីវកម្មមានបញ្ហាអ្នកប្រាក់ខែច្រើននៅរកប្រាក់ចំណូលដើម្បីទប់ទល់ជីវភាព នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនមានលំនឹងហើយអាចចេញមកទាំងពីរនាក់ ធ្វើយ៉ាងឱ្យអាជីវកម្មកាន់តែរីកចម្រើន។
៥. បង្កើតគោលនយោបាយពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ
លោក ខាំ ពិសិដ្ឋ បានប្រាប់ថា នេះជាបទពិសោធន៍ដែលលោកឆ្លងកាត់ពីរនាក់ភរិយារបស់លោកផ្ទាល់។ ភាពជាស្វាមីភរិយា ត្រូវមានផែនការគ្រប់គ្រងប្រាក់ចំណូលឱ្យបានច្បាស់លាស់ មានន័យត្រូវត្រូវបង្កើតគោលនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុ ទាំងនៅក្នុងគ្រួសារ និងនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន។ ប្រសិនបើមិនបានរៀបចំផែនការលុយកាក់ ឬគោលនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុនេះទេ អាចនាំឱ្យមានបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ ហើយវាក៏ជាហានិភ័យមួយដែរ សម្រាប់ស្វាមីភរិយាដែលមានអាជីវកម្ម៕
ប្រភព
Friday, February 17, 2017
Ministry of Commerce ICT Master Plan
This project has four components.
- Transformation of business services to the ICT system
- Focusing on the preparation of the administrative documents into electronics system
- Storing of all business information called "Trade Repository Center"
- Development and improvement of the website and Internet system
Stock exchange in Cambodia
ទីផ្សារភាគហ៊ុនកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃមានក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីដូចតទៅ៖
- រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ (PPWSA)
- ក្រុមហ៊ុនហ្រ្គេនធ្វីនអ៊ិនធឺណាស់ធ្យូណល (GTI)
- កំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ (PPAP)
- ភ្នំពេញអេសអ៊ីហ្សិតភីអិលស៊ី (PPSP)
- កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ (ចុងខែមិនា២០១៧)
Tuesday, February 7, 2017
សត្រូវ ពិតប្រាកដ
ប្រសិនបើអ្នកសម្លឹងទៅលើជម្លោះរវាងប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក
ដូណាល់ ត្រាំ
និងក្រុមស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិកក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អូបាម៉ា
អំពីការចោទប្រកាន់ថារុស្ស៊ីបានលួចចូលក្នុងទិន្នន័យបោះឆ្នោតរបស់អាមេរិកដែលរុស្ស៊ីហាក់មានទំនោរទៅរកលោក
ត្រាំ
នោះវាអាចជួយបានច្រើនបំផុតដើម្បីស្រាវជ្រាវពីប្រវត្តិសាស្ត្រ
និងតម្រុយមួយចំនួនដែលអាចពន្យល់បានថា
តើប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាចក្លាយទៅជាសត្រូវរបស់ភ្នាក់ងារចារកម្ម
CIA ឬយ៉ាងណា?
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥០ លោកប្រធានាធិបតី Truman បានតែងតាំងនាយទាហានមួយរូបគឺនាយឧត្តមសេនីយ៍ Walter Bedell Smith ឲ្យធ្វើប្រធានភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA ភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីការលុកលុយរបស់កូរ៉េខាងត្បូង។
ភ្នាក់ងារ CIA ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយផ្នែកជាមួយច្បាប់សន្តិសុខជាតិឆ្នាំ ១៩៤៧ ពីព្រោះអាមេរិកមិនបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការវាយប្រហាររបស់ជប៉ុនលើកំពង់ផែ Pearl Harbor នោះទេ។
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ បានបញ្ចប់ និងឈានចូលឆ្នាំ ១៩៥០ សហរដ្ឋអាមេរិកមានក្តីរីករាយចំពោះឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅទូទាំងពិភពលោក និងកិត្យានុភាពដែលសម្រេចបានជាលទ្ធផលនៃការចំណាយដ៏ធំធេងរបស់មនុស្ស និងទ្រព្យសម្បត្ដិក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ដើម្បីធ្វើឲ្យអាល្លឺម៉ង់ និងជប៉ុនបរាជ័យ។
ភ្នាក់ងារ CIA នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០ មិនត្រឹមតែបារម្ភអំពីឥទ្ធិពលនៃការគំរាមកំហែងពីសហភាពសូវៀតក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បារម្ភផងដែរពីការសាបព្រោះលទ្ធិកុម្មុយនីស្តក្នុងពិភពលោកទាំងមូល។
លោក Truman បានយកលោក Walter Bedell Smith ចូលមកព្រោះលោកគឺជាឧត្តមសេនីយ៍យោធាកំពូលម្នាក់របស់លោក Eisenhower ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ដើម្បីស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់របស់ភ្នាក់ងារ CIA ឡើងវិញ។
អ្នកប្រាជ្ញសម័យទំនើបបានបង្ហាញថាសហភាពសូវៀតមិនដែលមានឱកាសប្រឆាំងនឹងអំណាចដ៏ធំធេងដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាមេរិកទេហើយភាសានៃសង្គ្រាមត្រជាក់ត្រូវបានគេផ្សព្វផ្សាយក្នុងផ្នែកដ៏ទូលាយជាច្រើនដើម្បីគាំទ្រមេដឹកនាំនៃប្រជាជាតិនីមួយៗក្នុងការគ្រប់គ្រងចំនួនប្រជាជនពួកគេតាមរយៈការខ្លាចរអាគ្នាទៅវិញទៅមក។
របត់ដ៏សំខាន់មួយបានមកដល់ជាមួយនឹងសង្គ្រាមវៀតណាមនៅពេលដែលអ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលយ៉ាងល្អ និងមានឧត្តមគតិខ្ពង់ខ្ពស់របស់ភ្នាក់ងារ CIA ត្រូវបានអនុវត្តក្នុងជីវិតជាក់ស្តែង និងត្រូវប្រឈមជាមួយស្ថានភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់នៅវៀតណាមខាងត្បូងហើយអ្នកដែលហ៊ានប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់នោះត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់រៀងរាល់ថ្ងៃ ខណៈចលនាប្រឆាំងសង្គ្រាមនៅអាមេរិកចាប់ផ្តើមមានកាន់តែច្រើនឡើងៗ។
វាបានក្លាយជារឿងដែលមិនអាចទៅរួចសម្រាប់អ្នកនយោបាយអាមេរិកក្នុងការបន្តគាំទ្រសង្គ្រាមនោះ។ ការទទួលជ័យជម្នះសម្រាប់ចលនាសន្តិភាពប៉ាស៊ីហ្វិកគឺវាមានន័យថាជាការបរាជ័យដ៏ធ្ងន់បំផុតសម្រាប់បុគ្គលិករដ្ឋាភិបាលដែលជាឧបករណ៍នយោបាយអាមេរិកព្រោះពួកគេមានភាពអង់អាចក្លាហានជម្នះរាល់ការលំបាកនៃសោកនាដកម្ម និងទុក្ខព្រួយនៃសង្គ្រាមនេះហើយដែលផលប៉ះពាល់មានរហូតដល់សព្វថ្ងៃ (រួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំផ្ទាល់ផង)។
វាជាពេលវេលាដែលមេដឹកនាំពិតប្រាកដរបស់អាមេរិកគឺ ១ ភាគរយនៃគ្រួសារដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភ និងសាជីវកម្មឧស្សាហកម្មយោធាពួកគេគឺជាម្ចាស់ និងជាអ្នកត្រួតត្រាដោយគេដឹងថាអ្នកណាជាសត្រូវពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនហើយមានតែពលរដ្ឋអាមេរិកប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងពិភពលោកនេះដែលធ្វើឲ្យផែនការពួកគេមិនអាចសម្រេចបាន។
អ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ទាំងអស់នោះជាអ្នកដែលបានប្រថុយជីវិតក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែលពួកគេមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនត្រូវបានក្បត់ដោយប្រជាជនខ្លួនឯងក្នុងប្រទេសកំណើតហើយអ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មួយចំនួនទៀតក្នុងចំណោមពួកគេដូចជាលោក Daniel Ellsberg ដែលក្រោយមកប្រែទៅប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមនោះវិញត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថាក្បត់។
ការបង្ហាញរបស់លោក Ellsberg ពីយុទ្ធសាស្ត្រសម្ងាត់បានធ្វើឲ្យលោកប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្លាំងបំផុតសម្រាប់ខ្លួនឯងដោយបានបង្ហាញពីអ្វីដែលអ្នករៀបចំផែនការយោធារបស់អាមេរិកបានសរសេរថាបាទ! អ្នកអាចបន្តធ្វើសង្គ្រាមនៅវៀតណាមបានប៉ុន្តែអ្នកត្រូវការកងទ័ពជាច្រើន និងកងពលបន្ថែមទៀតនៅអាមេរិកដើម្បីបង្ក្រាបការបះបោរដែលអាចកើតមាន ប្រសិនបើអ្នកបន្តធ្វើសង្គ្រាម។
វាពិតជាមានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់ពេលសម្លឹងទៅលើភ្នាក់ងារ CIA សព្វថ្ងៃនេះអមជាមួយនឹងប្រវត្តិរបស់វាដែលយើងបានដឹងដោយសារភ្នាក់ងារមានជំនាញពិតប្រាកដក្នុងបច្ចេកទេសនេះក៏ដូចជាកិច្ចការចារកិច្ចដទៃទៀតគឺអ្នកដែលដឹងថាសត្រូវពិតរបស់ពួកគេជានរណា?
ទូរទស្សន៍បានផ្សព្វផ្សាយពីសង្គ្រាមដ៏បង្ហូរឈាម និងឃោរឃៅនៅវៀតណាមដែលទីបំផុតអាមេរិកបានចាញ់សង្គ្រាមនោះយ៉ាងអាម៉ាស់ហើយវាបានបង្កើតនូវលក្ខខណ្ឌជាច្រើនសម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសអាមេរិកដែលត្រូវជំរុញឲ្យមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនដូចដែលយើងបានឃើញរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
លោកប្រធានាធិបតី រីហ្គែន មិនបានស្នើឱ្យមានការជជែកគ្នាជាសាធារណៈពីប្រតិបត្ដិការរបស់អាមេរិកក្នុងការប្រឆាំងរបបកុម្មុយនីស្តណាមួយឲ្យបានច្រើនជាងលោក George W Bush នោះទេ។ លោក Bush បានលុកលុយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ រដ្ឋបាលលោក Bush បានចំណាយលុយរាប់រយលានដុល្លារវាយលុកប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ជាមួយក្រុមហ៊ុនទំនាក់ទំនងសាធារណៈមួយចំនួនដូចជាការប្រកួតកីឡាបាល់ទាត់ជាដើមដែលគ្រប់ការប្រកួតបើកឆាកនីមួយៗបើអ្នកអង្គុយញុំាពោតលីងហើយទស្សនាការប្រកួតនោះអ្នកនឹងឃើញចំណងជើងគេសរសេរថា «សង្គ្រាមនៅអ៊ីរ៉ាក់»។
ពួកមេដឹកនាំនៃកងឧស្សាហកម្មយោធាបានរៀនមេរៀនរបស់ពួកគេជាច្រើនពីប្រទេសវៀតណាមហើយពួកគេបានដឹងរួចហើយថាសាធារណជននឹងប្រឆាំងពួកគេ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងគឺដើម្បីពិភាក្សាគ្នាក្នុងបំណងចៀសវាងមិនឲ្យកើតមានឡើងវិញនូវអ្វីដែលធ្លាប់បានកើតនៅវៀតណាម និងជំនួសមកវិញដោយការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។
ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅលោកស្រី Amy ដែលជាកូនស្រីប្រធានាធិបតី Jimmy Carter ហាក់បានបង្ហាញសញ្ញាមួយប្រឆាំងនឹងភ្នាក់ងារ CIA ខណៈឪពុកលោកស្រីកំពុងកាន់តំណែងនៅសេតវិមាន។ តើរឿងនេះបានប្រាប់អ្នកពីអ្វី? តើវាបានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេចដែលថាប្រធានាធិបតីយើងបានក្លាយជាមនុស្សភ័យខ្លាចចំពោះភ្នាក់ងារចារកម្មរបស់ខ្លួនយ៉ាងដូច្នេះ?
អ្នកកាសែតអូស្ត្រាលីដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់គឺលោក Phillip Knightley ដែលបានស្លាប់កាលពីចុងឆ្នាំមុនធ្លាប់បានរៀបរាប់ពីការពិតដូចគ្នានេះដែរក្នុងចំណោមកិច្ចការចារកិច្ចនៃប្រទេសនីមួយៗហើយវាមិនជាបញ្ហាអ្វីទេប្រសិនបើវាជាភ្នាក់ងារ KGB ឬ CIA ឬសូម្បីតែសេវាសន្តិសុខផ្លូវការរដ្ឋរបស់អាល្លឺម៉ង់ខាងកើតក្ដី។ សត្រូវធំបំផុតរបស់ចារកិច្ច (អ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់) គឺជាអង្គការរបស់ពួកគេផ្ទាល់។
លោក Knightley បានប្រាប់ខ្ញុំពីជីវិតដ៏សោកសៅរបស់ភ្នាក់ងារ KGB ដែលពួកគេចៀសមិនរួចនៅពេលជួបព័ត៌មានរសើបខ្លាំងព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យបាត់បង់អាជីពរបស់ខ្លួនហើយភាគច្រើនគឺពួកគេស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃថ្នាក់លើផ្ទាល់តែម្តង។
គ្មានអ្វីត្រូវឆ្ងល់ទេដែលលោក ត្រាំ មិនទុកចិត្តភ្នាក់ងារស៊ើបការសម្ងាត់ CIA នោះ។ ហេតុអ្វីបានគាត់មិនទុកចិត្ត? អតីតប្រធាន CIA លោក Leon Panetta និងលោក Mike Morrell សុទ្ធតែបានវាយប្រហារលោក ត្រាំ ដោយបើកចំហ និងបានគាំទ្រលោកស្រី ហ៊ីឡារី ក្នុងពេលបោះឆ្នោតតាមរយៈអត្ថបទកាសែត និងសុន្ទរកថាផ្សេងៗ។ ពួកគេខំធ្វើការទាំងយប់ទាំងថ្ងៃដើម្បីលាបពណ៌លោក ត្រាំ ថាលោកជាមនុស្សគ្មានបទពិសោធ ឬមើលងាយស្ត្រីភេទជាដើមគឺពួកគេប្រើយុទ្ធសាស្ត្រដូចគ្នាបេះបិទនឹងការបោះឆ្នោតអាមេរិកដែលជាទម្លាប់ CIA ប្រើនៅក្រៅប្រទេសដើម្បីពិនិត្យការបោះឆ្នោតនៅបរទេស។
ពួកគេក៏បានកេណ្ឌសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ធំៗក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ខ្លាំងមួយរួមមានទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងកាសែតផងដែរដើម្បី «គ្រប់គ្រងព័ត៌មាន» ក្នុងអ្វីដែលពួកគេគិតថាជាជ័យជម្នះមួយយ៉ាងធំសម្រាប់លោកស្រី ហ៊ីឡារី ដែលពួកគេជឿថាវាអាចធានាបាននូវការបន្តអាជីពរបស់ពួកគេផ្ទាល់តាមរបៀបកិច្ចការរបស់ភ្នាក់ងារ ០០៧ ជាមួយនឹងថវិកាសប្បុរសសម្ងាត់របស់រដ្ឋាភិបាល។ ការបោកបញ្ជោតរដ្ឋាភិបាលបរទេសឥតឈប់ឈរ និងការធានាបន្តឥរិយាបថរបស់ពួកគេដែលជាក្រុមមនុស្សក្រអឺតក្រទមគិតថាខ្លួនឯងត្រឹមត្រូវដែលខំបង្ហាញពីភាពថ្លៃថ្នូរមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងជាអ្នកស្នេហាជាតិជាដើម។
ជាមួយនឹងសេណារីយោរបស់ភ្នាក់ងារ ០០៧ គឺថាខ្សែភាពយន្តផ្នែកស៊ើបអង្កេតជែមស៍ប៊នគឺជារឿងប្រឌិត។ រឿងពិតប្រាកដនៃកិច្ចការចារកម្មគឺវាសាមញ្ញជាងសោកនាដកម្ម និងការឈឺចាប់ដូចជាការក្បត់ និងការបោកបញ្ឆោតដែលបំផ្លាញជីវិតអ្នកដែលគេបោកនោះ។ ភ្នាក់ងារតម្រូវឱ្យជ្រើសរើស «ទ្រព្យសកម្ម» នៅក្រោមលេសមិនពិត (ភូតកុហក និងធ្វើពុតជាមិត្តភក្តិពួកគេ) ហើយគិញសម្ងាត់ត្រូវបានបង្រៀនមិនឱ្យខ្វល់ខ្វាយពីការបញ្ជូនអ្នកដែលមានចេតនាល្អ និងមិនល្អទៅរកសេចក្តីស្លាប់របស់ពួកគេនោះទេ។ អ្វីៗត្រូវបានសន្មតថា «គ្មានបញ្ហា» ទេពីព្រោះវាពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហា «សន្ដិសុខជាតិ» ជាកន្លែងដែល «ជីវិតប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់»។
អតីតប្រធាន CIA លោក George Tenet ដែលប្រឈមនឹងរឿងប្រឌិតពី «អាវុធមហាប្រល័យ» ជាលេសមួយដើម្បីវាយលុកប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ នោះបាននិយាយថាវាជាការ «រុញបាល់ចូលសំណាញ់» ដោយប្រើ «ការជ្រើសរើសហ្មត់ចត់» និងកុហក។ «អ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់» ដើម្បីមេ និងប្រធានាធិបតីរបស់គាត់គឺលោក George W Bush។ យើងបានរៀនមេរៀនពីរឿងនោះយ៉ាងហោចណាស់បានពីផ្នែកខ្លះនៃការងាររបស់ប្រធានCIA ដែលបានបង្ហាញព័ត៌មានប្រឌិតដើម្បីគាំទ្រនូវអ្វីៗដែលប្រធានាធិបតីត្រូវការដើម្បីអនុវត្តរបៀបវារៈផ្ទាល់ខ្លួនហើយញឹកញាប់បំផុតសម្រាប់ហេតុផលនយោបាយ។
វាជាសកម្មភាពពិសេសរបស់ CIA ដែលបានប្រឌិតការវាយប្រហារដោយទូកប្រដាប់អាវុធពីវៀតណាមខាងជើងក្នុងឈូងសមុទ្រតុងកឹងដើម្បីតាំងមូលដ្ឋានសម្រាប់កងទ័ពអាមេរិករាប់ពាន់នាក់ (រួមទាំងឪពុកខ្ញុំ) នៅទីនោះផង។ ដូច្នេះកុំឲ្យឆ្ងល់អំពីរបៀបដែលប្រធានាធិបតីប្រើប្រាស់ភ្នាក់ងារ CIA ជាឧបករណ៍រេចរឹលសម្រាប់បញ្ចប់បញ្ហានយោបាយផ្ទាល់ខ្លួននោះ។
តើឲ្យលោក ត្រាំ ជឿទុកចិត្តការិយាល័យភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA នៅក្នុងប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកដូចម្តេច? តាមគំនិតរបស់ខ្ញុំលោក ត្រាំ គិតត្រឹមត្រូវដែលអំពាវនាវឱ្យមានការកែលម្អ និងផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធទាំងមូលដើម្បីរលាស់ចេញអ្នកលម្អៀង និងអ្នកដែលរងឥទ្ធិពលនយោបាយខ្លាំងដើម្បីធ្វើឲ្យបុគ្គលិកមន្ត្រីរដ្ឋការសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងអស់ឈរលើបន្ទាត់នៃកម្មវត្ថុរដ្ឋបាលថ្មីមួយ។ ប្រសិនបើគេមិនពេញចិត្តពួកគេអាចឈប់ពីភ្នាក់ងារ CIA បាន។
មេដឹកនាំក្រុមសំឡេងភាគតិចព្រឹទ្ធសភាលោក Chuck Schumer បានចេញសារព្រមានជាសាធារណៈមួយនៅក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការថ្លែងរបស់លោក ត្រាំ ពីរបៀបដែលគាត់មិនចាប់អារម្មណ៍ជាមួយនឹងការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មួយនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំសូមប្រាប់អ្នកថាអ្នកមិនពេញចិត្តជាមួយនឹងសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នេះ ប៉ុន្តែពួកគេមានវិធីសាស្ត្រចំនួន ៦ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅកាន់អ្នកវិញ»។
ចំណុចនេះវាគ្រាន់តែមានន័យថាលោក ត្រាំ អ្នកគួរធ្វើកំណែទម្រង់ភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA ខណៈគាត់ជាបុគ្គលដែលមានអាទិភាពខ្ពស់ និងសំខាន់បំផុតដាច់ខាតពីព្រោះគាត់នឹងចូលមកដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
ប្រសិនបើវាជាការពិតដែលថាក្រុម CIA បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀនជាសកលហើយប្រសិនបើមានភ័ស្តុតាងគាំទ្រដល់និក្ខេបបទនេះ នោះវាអាចជាការពិតដែលថាលុយរាប់ពាន់លានដុល្លាររកបានពីសកម្មភាពសម្ងាត់ហើយឥឡូវវាស្ថិតក្នុងគណនីដែលទទួលទិន្នផលនៃសាច់ប្រាក់សម្ងាត់ដើម្បីផ្តល់មូលនិធិដល់ប្រភេទនៃប្រតិបត្ដិការដែលពួកគេគិតថាធ្វើក្នុងនាមការពារជាតិមាតុភូមិ ឬសម្រាប់សន្តិសុខជាតិជាដើម។ វាប្រហែលជាកន្លែងដែលការអួតអាងលេចចេញមកនោះឯងហើយអាចជាគំនិតដែល CIA មិនខ្វល់ថាអ្នកណាជាប្រធានាធិបតីនោះ។ គ្មានអ្នកណាអាចប៉ះពាល់យើងបានទេយើងមានលុយផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងការត្រួតត្រាគ្មានដែនកំណត់ និងជំនាញល្បិចកលដ៏កខ្វក់ហើយយកល្អអ្នកគួរកោតខ្លាចយើង បើមិនដូច្នេះទេយើងនឹងតាមអង្កេតអ្នកដែរ។
ប្រសិនបើអ្នកជាប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតថ្មី តើអ្នកចង់ទទួលបានមរតកជាប្រភេទនៃការប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងពីការិយាធិបតេយ្យដែលផ្តល់មូលនិធិសម្ងាត់ដោយខ្លួនឯងឬទេ?
ខ្ញុំមិនដឹងថា តើវាជារឿងត្រឹមត្រូវដែរឬទេដែលប្រព័ន្ធសន្ដិសុខជាតិទាំងមូលជ្រាបចូលទៅក្នុងកងយោធាអាមេរិក ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាការគិតប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលដែលអ្នកចូលរួមជាមួយយោធាអាមេរិកគឺពួកគេគ្រប់គ្រងអ្នកដូចជាទ្រព្យសម្បត្ដិរហូតដល់ពេលអ្នកត្រូវបានរំសាយ។ វាស្ថិតនៅក្នុងបរិយាកាសមួយសមរម្យបន្តិចសម្រាប់កិច្ចការសម្ងាត់ជាងការប្រគល់ពួកគេទៅឱ្យមេធាវីស៊ីវិលដែលមិនល្អ។ ក្រៅពីនេះទៀត តើវាមិនមែនជារឿងល្អប្រសើរសម្រាប់ទាំងប្រជាជនអាមេរិក និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងអស់ទេ ឬអីជាពិសេសសម្ព័ន្ធមិត្ត ឬសត្រូវដែលមានសក្តានុពល ប្រសិនបើអាមេរិកមានប្រព័ន្ធស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មួយដែលស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់មេដឹកនាំរបស់ខ្លួននោះ? យ៉ាងហោចណាស់ក៏អាមេរិកអាចមានប្រព័ន្ធឯកភាពមួយដែរ។
ប្រសិនបើអ្នកសម្លឹងត្រឡប់មើលទៅសង្គ្រាមវៀតណាមវិញភ្នាក់ងារ CIA មានគោលបំណងដើម្បីធ្វើឲ្យមានឥទ្ធិពលលើលទ្ធផលនយោបាយនៃប្រទេសមិនមែនកុម្មុយនីស្ត។ នៅពេលដែលភ្នាក់ងារនេះត្រូវបានរារាំងដោយចលនាប្រឆាំងសង្គ្រាម ប៉ុន្តែជំនាញរបស់ពួកគេគឺនៅតែមានដដែល។
គោលការណ៍ និងយុទ្ធសាស្ត្រនៃការគ្រប់គ្រងចំនួនប្រជាជន និងសង្គមនយោបាយអាចត្រូវបានអនុវត្តទៅលើយុត្តាធិការភូមិសាស្ត្រណាមួយនៅគ្រប់សម័យកាល និងប្រហែលជាពិសេសនៅអាមេរិកផ្ទាល់តែម្តងដែលជាកន្លែងកាលពីឆ្នាំមុនអតីតប្រធាន CIA ទាំងអស់បានព្យាយាមតែបានបរាជ័យរួចហើយ។ រឿងដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាងនេះទៀតគឺការកម្ចាត់លោក ត្រាំ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ មែនហើយតែឥឡូវនេះលោក ត្រាំ ជិតក្លាយទៅជាមេរបស់ពួកគេហើយ។
ប្រសិនបើយើងសម្លឹងមើលទៅអតីតកាលថា ហេតុអ្វីបានជាជនជាតិអាមេរិកប្រឆាំងនឹងពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ និងបានរិះគន់ប្រឆាំងសហភាពសូវៀត? គឺមិនមែនគ្រាន់តែប្រឆាំងពីរបៀបដែលពួកគេប្រព្រឹត្តចំពោះពលរដ្ឋខ្លួនយ៉ាងឃោរឃៅប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគឺប្រឆាំងនឹងការដែលពួកគេបាននាំចេញយ៉ាងសកម្មនូវប្រព័ន្ធដ៏ឃោរឃៅទាំងនោះទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល។
ប្រភេទនៃការជិះជាន់ការតាមដាន និងការជ្រួតជ្រាបពីរដ្ឋាភិបាលចូលទៅក្នុងជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជនគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនអាមេរិកភាគច្រើនបំផុតស្អប់ខ្ពើម។ យើងមិនអាចទ្រាំទ្រចំពោះអំពើទុច្ចរិតបានទេ។ សំខាន់ជាងនេះទៀតពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានកម្ចាត់ហើយសហភាពសូវៀតក៏បានដួលរលំផងដែរ។
តើជនជាតិអាមេរិកគួររុះរើផ្នែកខ្លះ ឬកែប្រែរបត់សង្គ្រាមត្រជាក់ដែលអង្គការចារកម្មដ៏ធំ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រព័ន្ធអាវុធរបស់យើងធ្លាប់ធ្វើនៅពេលសហភាពសូវៀតដួលរលំឲ្យរឹតតែមានប្រសិទ្ធភាពបន្ថែមទៀតដែលជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីការផ្លាស់ប្តូរពិភពលោកឬយ៉ាងណា? តើមានជម្លោះប៉ុន្មានកន្លែងដែលយើងជាប់ពាក់ព័ន្ធសព្វថ្ងៃនេះដែលត្រូវបានធ្វើឡើងជាអ្វីដែលគេហៅថាដើម្បីលក់អាវុធឬយ៉ាងម៉េច? តើសហរដ្ឋអាមេរិកអាចធ្វើឲ្យមានការបង្វែរបន្តិចម្តងៗពីទិសដៅមិនល្អនៅឯកម្រិតស្ថាប័នមួយដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ការិយាល័យរដ្ឋាភិបាលសម្ងាត់ដែលបម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯងបានដែរឬទេ? តើយើងបានបាត់បង់គុណធម៌ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់យើងក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ និងក្រោយមកក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃ ១១ ខែកញ្ញាដែរឬទេ?
តើមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើលោក Edward Snowden និងលោក Julian Assange ត្រឹមត្រូវ? ខ្ញុំគិតថាលោក ត្រាំ គួរលើកលែងទោសដល់ពួកគេទាំងពីរនៅក្រោមហេតុផលថាពួកគេបានដាក់ខ្លួនឯងឲ្យស្ថិតក្នុងហានិភ័យខ្លាំងដើម្បីបង្ហាញពីអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងរដ្ឋបាលអូបាម៉ានៅពេលវាផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងទិដ្ឋភាពនៃការប្រឆាំងពលរដ្ឋនៃចក្រភពត្រួតត្រាជាសកលរបស់អាមេរិកដែលបានឆ្លងកាត់ល្បែងប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងរហូតមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន។
លោក Henry Kissinger ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីជំនួបប្រជុំជាមួយលោក ត្រាំ បានបង្ហាញខ្លួននៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ CNNនិងបានចង្អុលបង្ហាញពីលក្ខណពិសេសរបស់លោក ត្រាំ ក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសម័យទំនើបនេះពីព្រោះគាត់មិនបានជំពាក់គុណនរណាម្នាក់សម្រាប់ការទទួលជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតធ្វើជាប្រធានាធិបតីរបស់គាត់ទេគឺមានតែខ្លួនគាត់ផ្ទាល់តែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រហែលនេះជាមូលហេតុដែលមន្ត្រីសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មានការភ័យខ្លាច។ ពិតណាស់គឺពួកគេគួរតែភ័យខ្លាច។
វាជារឿងសមហេតុផល និងចាំបាច់បំផុតសម្រាប់ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក ត្រាំ ក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដែលលោកត្រូវបានគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសឱ្យដឹកនាំ និងដើម្បីកែច្នៃទ្រង់ទ្រាយឡើងវិញតាមគ្រប់វិធីដែលគាត់នឹងសម្រេចថា តើវិធីសាស្ត្រណាមួយដែលមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត? កន្លែងដំបូងត្រូវចាប់ផ្តើមគឺក្រុមផ្តល់សេវាស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នេះតែម្តងដែលសមាជិករបស់គេបានធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដើម្បីកម្ចាត់លោក ត្រាំ។
ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់សម្ព័ន្ធមិត្ត និងប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នៅក្នុងពិភពលោកទាំងមូលគួររំពឹងលើលោក ត្រាំ ថាលោកនឹងចាត់វិធានការយ៉ាងស្ងាត់ស្ងៀម និងដាច់ខាតដើម្បីកម្ចាត់ការប្រឆាំងណាមួយដែលកើតពីសេវាកម្មស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់គាត់គឺដូចអ្វីដែលគាត់ធ្លាប់យកឈ្នះក្បាលម៉ាស៊ីននយោបាយលោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន និងកម្ទាត់លោក អូបាម៉ា ចេញដើម្បីបង្កើតប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយជាដើម៕
លោក Stuart Alan Becker គឺជាអ្នកនិពន្ធ និងជាអ្នកកាសែតមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
លោកបានធ្វើបទសម្ភាសជាមួយអតីតនាយករង MI5 លោក Peter Wright ជាអ្នកបានចេញផ្សាយសៀវភៅ Spycatcher ដែលបានជាប់កំណត់ត្រាជាប្រវត្តិសាស្ត្រលក់ដាច់បំផុតហើយក៏ធ្លាប់បានសម្ភាសជាមួយអតីតប្រធាន CIA លោក William Colby ផងដែរ ដែលក្រោយមកបានស្លាប់នៅក្នុងអ្វីដែលត្រូវបានគេហៅថាគ្រោះថ្នាក់ពេលជិះទូកចែវ Canoeing។
ទន្ទឹមនឹងនេះលោកក៏មានចំណងមិត្ដភាពយូរអង្វែងជាមួយលោក Phillip Knightley ជាអ្នកកាសែតជនជាតិអូស្ត្រាលីមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៍ដែលទើបស្លាប់នាពេលថ្មីៗនេះដែលលោកប្រហែលជាអ្នកសរសេររឿងចារកម្ម និងរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតល្អបំផុតក្នុងសតវត្សរ៍ទី ២០។
លោក Becker ក៏បានសម្ភាសលោក ដូណាល់ ត្រាំ ផងដែរនៅឯការិយាល័យរបស់លោកក្នុងអគារ Trump Tower នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ កន្លងទៅហើយលោកក៏ធ្លាប់បានរៀបរាប់ថាលោក ត្រាំ គឺជា «មនុស្សដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ និងជាមនុស្សប្រកបដោយគុណធម៌បំផុតមួយរូបផងដែរ»៕ Source: Phnom Penh Post
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥០ លោកប្រធានាធិបតី Truman បានតែងតាំងនាយទាហានមួយរូបគឺនាយឧត្តមសេនីយ៍ Walter Bedell Smith ឲ្យធ្វើប្រធានភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA ភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីការលុកលុយរបស់កូរ៉េខាងត្បូង។
ភ្នាក់ងារ CIA ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយផ្នែកជាមួយច្បាប់សន្តិសុខជាតិឆ្នាំ ១៩៤៧ ពីព្រោះអាមេរិកមិនបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការវាយប្រហាររបស់ជប៉ុនលើកំពង់ផែ Pearl Harbor នោះទេ។
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ បានបញ្ចប់ និងឈានចូលឆ្នាំ ១៩៥០ សហរដ្ឋអាមេរិកមានក្តីរីករាយចំពោះឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅទូទាំងពិភពលោក និងកិត្យានុភាពដែលសម្រេចបានជាលទ្ធផលនៃការចំណាយដ៏ធំធេងរបស់មនុស្ស និងទ្រព្យសម្បត្ដិក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ដើម្បីធ្វើឲ្យអាល្លឺម៉ង់ និងជប៉ុនបរាជ័យ។
ភ្នាក់ងារ CIA នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០ មិនត្រឹមតែបារម្ភអំពីឥទ្ធិពលនៃការគំរាមកំហែងពីសហភាពសូវៀតក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បារម្ភផងដែរពីការសាបព្រោះលទ្ធិកុម្មុយនីស្តក្នុងពិភពលោកទាំងមូល។
លោក Truman បានយកលោក Walter Bedell Smith ចូលមកព្រោះលោកគឺជាឧត្តមសេនីយ៍យោធាកំពូលម្នាក់របស់លោក Eisenhower ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ដើម្បីស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់របស់ភ្នាក់ងារ CIA ឡើងវិញ។
អ្នកប្រាជ្ញសម័យទំនើបបានបង្ហាញថាសហភាពសូវៀតមិនដែលមានឱកាសប្រឆាំងនឹងអំណាចដ៏ធំធេងដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាមេរិកទេហើយភាសានៃសង្គ្រាមត្រជាក់ត្រូវបានគេផ្សព្វផ្សាយក្នុងផ្នែកដ៏ទូលាយជាច្រើនដើម្បីគាំទ្រមេដឹកនាំនៃប្រជាជាតិនីមួយៗក្នុងការគ្រប់គ្រងចំនួនប្រជាជនពួកគេតាមរយៈការខ្លាចរអាគ្នាទៅវិញទៅមក។
របត់ដ៏សំខាន់មួយបានមកដល់ជាមួយនឹងសង្គ្រាមវៀតណាមនៅពេលដែលអ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលយ៉ាងល្អ និងមានឧត្តមគតិខ្ពង់ខ្ពស់របស់ភ្នាក់ងារ CIA ត្រូវបានអនុវត្តក្នុងជីវិតជាក់ស្តែង និងត្រូវប្រឈមជាមួយស្ថានភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់នៅវៀតណាមខាងត្បូងហើយអ្នកដែលហ៊ានប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់នោះត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់រៀងរាល់ថ្ងៃ ខណៈចលនាប្រឆាំងសង្គ្រាមនៅអាមេរិកចាប់ផ្តើមមានកាន់តែច្រើនឡើងៗ។
វាបានក្លាយជារឿងដែលមិនអាចទៅរួចសម្រាប់អ្នកនយោបាយអាមេរិកក្នុងការបន្តគាំទ្រសង្គ្រាមនោះ។ ការទទួលជ័យជម្នះសម្រាប់ចលនាសន្តិភាពប៉ាស៊ីហ្វិកគឺវាមានន័យថាជាការបរាជ័យដ៏ធ្ងន់បំផុតសម្រាប់បុគ្គលិករដ្ឋាភិបាលដែលជាឧបករណ៍នយោបាយអាមេរិកព្រោះពួកគេមានភាពអង់អាចក្លាហានជម្នះរាល់ការលំបាកនៃសោកនាដកម្ម និងទុក្ខព្រួយនៃសង្គ្រាមនេះហើយដែលផលប៉ះពាល់មានរហូតដល់សព្វថ្ងៃ (រួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំផ្ទាល់ផង)។
វាជាពេលវេលាដែលមេដឹកនាំពិតប្រាកដរបស់អាមេរិកគឺ ១ ភាគរយនៃគ្រួសារដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភ និងសាជីវកម្មឧស្សាហកម្មយោធាពួកគេគឺជាម្ចាស់ និងជាអ្នកត្រួតត្រាដោយគេដឹងថាអ្នកណាជាសត្រូវពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនហើយមានតែពលរដ្ឋអាមេរិកប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងពិភពលោកនេះដែលធ្វើឲ្យផែនការពួកគេមិនអាចសម្រេចបាន។
អ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ទាំងអស់នោះជាអ្នកដែលបានប្រថុយជីវិតក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែលពួកគេមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនត្រូវបានក្បត់ដោយប្រជាជនខ្លួនឯងក្នុងប្រទេសកំណើតហើយអ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មួយចំនួនទៀតក្នុងចំណោមពួកគេដូចជាលោក Daniel Ellsberg ដែលក្រោយមកប្រែទៅប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមនោះវិញត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថាក្បត់។
ការបង្ហាញរបស់លោក Ellsberg ពីយុទ្ធសាស្ត្រសម្ងាត់បានធ្វើឲ្យលោកប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្លាំងបំផុតសម្រាប់ខ្លួនឯងដោយបានបង្ហាញពីអ្វីដែលអ្នករៀបចំផែនការយោធារបស់អាមេរិកបានសរសេរថាបាទ! អ្នកអាចបន្តធ្វើសង្គ្រាមនៅវៀតណាមបានប៉ុន្តែអ្នកត្រូវការកងទ័ពជាច្រើន និងកងពលបន្ថែមទៀតនៅអាមេរិកដើម្បីបង្ក្រាបការបះបោរដែលអាចកើតមាន ប្រសិនបើអ្នកបន្តធ្វើសង្គ្រាម។
វាពិតជាមានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់ពេលសម្លឹងទៅលើភ្នាក់ងារ CIA សព្វថ្ងៃនេះអមជាមួយនឹងប្រវត្តិរបស់វាដែលយើងបានដឹងដោយសារភ្នាក់ងារមានជំនាញពិតប្រាកដក្នុងបច្ចេកទេសនេះក៏ដូចជាកិច្ចការចារកិច្ចដទៃទៀតគឺអ្នកដែលដឹងថាសត្រូវពិតរបស់ពួកគេជានរណា?
ទូរទស្សន៍បានផ្សព្វផ្សាយពីសង្គ្រាមដ៏បង្ហូរឈាម និងឃោរឃៅនៅវៀតណាមដែលទីបំផុតអាមេរិកបានចាញ់សង្គ្រាមនោះយ៉ាងអាម៉ាស់ហើយវាបានបង្កើតនូវលក្ខខណ្ឌជាច្រើនសម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសអាមេរិកដែលត្រូវជំរុញឲ្យមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនដូចដែលយើងបានឃើញរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
លោកប្រធានាធិបតី រីហ្គែន មិនបានស្នើឱ្យមានការជជែកគ្នាជាសាធារណៈពីប្រតិបត្ដិការរបស់អាមេរិកក្នុងការប្រឆាំងរបបកុម្មុយនីស្តណាមួយឲ្យបានច្រើនជាងលោក George W Bush នោះទេ។ លោក Bush បានលុកលុយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ រដ្ឋបាលលោក Bush បានចំណាយលុយរាប់រយលានដុល្លារវាយលុកប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ជាមួយក្រុមហ៊ុនទំនាក់ទំនងសាធារណៈមួយចំនួនដូចជាការប្រកួតកីឡាបាល់ទាត់ជាដើមដែលគ្រប់ការប្រកួតបើកឆាកនីមួយៗបើអ្នកអង្គុយញុំាពោតលីងហើយទស្សនាការប្រកួតនោះអ្នកនឹងឃើញចំណងជើងគេសរសេរថា «សង្គ្រាមនៅអ៊ីរ៉ាក់»។
ពួកមេដឹកនាំនៃកងឧស្សាហកម្មយោធាបានរៀនមេរៀនរបស់ពួកគេជាច្រើនពីប្រទេសវៀតណាមហើយពួកគេបានដឹងរួចហើយថាសាធារណជននឹងប្រឆាំងពួកគេ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងគឺដើម្បីពិភាក្សាគ្នាក្នុងបំណងចៀសវាងមិនឲ្យកើតមានឡើងវិញនូវអ្វីដែលធ្លាប់បានកើតនៅវៀតណាម និងជំនួសមកវិញដោយការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។
ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅលោកស្រី Amy ដែលជាកូនស្រីប្រធានាធិបតី Jimmy Carter ហាក់បានបង្ហាញសញ្ញាមួយប្រឆាំងនឹងភ្នាក់ងារ CIA ខណៈឪពុកលោកស្រីកំពុងកាន់តំណែងនៅសេតវិមាន។ តើរឿងនេះបានប្រាប់អ្នកពីអ្វី? តើវាបានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេចដែលថាប្រធានាធិបតីយើងបានក្លាយជាមនុស្សភ័យខ្លាចចំពោះភ្នាក់ងារចារកម្មរបស់ខ្លួនយ៉ាងដូច្នេះ?
អ្នកកាសែតអូស្ត្រាលីដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់គឺលោក Phillip Knightley ដែលបានស្លាប់កាលពីចុងឆ្នាំមុនធ្លាប់បានរៀបរាប់ពីការពិតដូចគ្នានេះដែរក្នុងចំណោមកិច្ចការចារកិច្ចនៃប្រទេសនីមួយៗហើយវាមិនជាបញ្ហាអ្វីទេប្រសិនបើវាជាភ្នាក់ងារ KGB ឬ CIA ឬសូម្បីតែសេវាសន្តិសុខផ្លូវការរដ្ឋរបស់អាល្លឺម៉ង់ខាងកើតក្ដី។ សត្រូវធំបំផុតរបស់ចារកិច្ច (អ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់) គឺជាអង្គការរបស់ពួកគេផ្ទាល់។
លោក Knightley បានប្រាប់ខ្ញុំពីជីវិតដ៏សោកសៅរបស់ភ្នាក់ងារ KGB ដែលពួកគេចៀសមិនរួចនៅពេលជួបព័ត៌មានរសើបខ្លាំងព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យបាត់បង់អាជីពរបស់ខ្លួនហើយភាគច្រើនគឺពួកគេស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃថ្នាក់លើផ្ទាល់តែម្តង។
គ្មានអ្វីត្រូវឆ្ងល់ទេដែលលោក ត្រាំ មិនទុកចិត្តភ្នាក់ងារស៊ើបការសម្ងាត់ CIA នោះ។ ហេតុអ្វីបានគាត់មិនទុកចិត្ត? អតីតប្រធាន CIA លោក Leon Panetta និងលោក Mike Morrell សុទ្ធតែបានវាយប្រហារលោក ត្រាំ ដោយបើកចំហ និងបានគាំទ្រលោកស្រី ហ៊ីឡារី ក្នុងពេលបោះឆ្នោតតាមរយៈអត្ថបទកាសែត និងសុន្ទរកថាផ្សេងៗ។ ពួកគេខំធ្វើការទាំងយប់ទាំងថ្ងៃដើម្បីលាបពណ៌លោក ត្រាំ ថាលោកជាមនុស្សគ្មានបទពិសោធ ឬមើលងាយស្ត្រីភេទជាដើមគឺពួកគេប្រើយុទ្ធសាស្ត្រដូចគ្នាបេះបិទនឹងការបោះឆ្នោតអាមេរិកដែលជាទម្លាប់ CIA ប្រើនៅក្រៅប្រទេសដើម្បីពិនិត្យការបោះឆ្នោតនៅបរទេស។
ពួកគេក៏បានកេណ្ឌសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ធំៗក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ខ្លាំងមួយរួមមានទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងកាសែតផងដែរដើម្បី «គ្រប់គ្រងព័ត៌មាន» ក្នុងអ្វីដែលពួកគេគិតថាជាជ័យជម្នះមួយយ៉ាងធំសម្រាប់លោកស្រី ហ៊ីឡារី ដែលពួកគេជឿថាវាអាចធានាបាននូវការបន្តអាជីពរបស់ពួកគេផ្ទាល់តាមរបៀបកិច្ចការរបស់ភ្នាក់ងារ ០០៧ ជាមួយនឹងថវិកាសប្បុរសសម្ងាត់របស់រដ្ឋាភិបាល។ ការបោកបញ្ជោតរដ្ឋាភិបាលបរទេសឥតឈប់ឈរ និងការធានាបន្តឥរិយាបថរបស់ពួកគេដែលជាក្រុមមនុស្សក្រអឺតក្រទមគិតថាខ្លួនឯងត្រឹមត្រូវដែលខំបង្ហាញពីភាពថ្លៃថ្នូរមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងជាអ្នកស្នេហាជាតិជាដើម។
ជាមួយនឹងសេណារីយោរបស់ភ្នាក់ងារ ០០៧ គឺថាខ្សែភាពយន្តផ្នែកស៊ើបអង្កេតជែមស៍ប៊នគឺជារឿងប្រឌិត។ រឿងពិតប្រាកដនៃកិច្ចការចារកម្មគឺវាសាមញ្ញជាងសោកនាដកម្ម និងការឈឺចាប់ដូចជាការក្បត់ និងការបោកបញ្ឆោតដែលបំផ្លាញជីវិតអ្នកដែលគេបោកនោះ។ ភ្នាក់ងារតម្រូវឱ្យជ្រើសរើស «ទ្រព្យសកម្ម» នៅក្រោមលេសមិនពិត (ភូតកុហក និងធ្វើពុតជាមិត្តភក្តិពួកគេ) ហើយគិញសម្ងាត់ត្រូវបានបង្រៀនមិនឱ្យខ្វល់ខ្វាយពីការបញ្ជូនអ្នកដែលមានចេតនាល្អ និងមិនល្អទៅរកសេចក្តីស្លាប់របស់ពួកគេនោះទេ។ អ្វីៗត្រូវបានសន្មតថា «គ្មានបញ្ហា» ទេពីព្រោះវាពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហា «សន្ដិសុខជាតិ» ជាកន្លែងដែល «ជីវិតប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់»។
អតីតប្រធាន CIA លោក George Tenet ដែលប្រឈមនឹងរឿងប្រឌិតពី «អាវុធមហាប្រល័យ» ជាលេសមួយដើម្បីវាយលុកប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ នោះបាននិយាយថាវាជាការ «រុញបាល់ចូលសំណាញ់» ដោយប្រើ «ការជ្រើសរើសហ្មត់ចត់» និងកុហក។ «អ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់» ដើម្បីមេ និងប្រធានាធិបតីរបស់គាត់គឺលោក George W Bush។ យើងបានរៀនមេរៀនពីរឿងនោះយ៉ាងហោចណាស់បានពីផ្នែកខ្លះនៃការងាររបស់ប្រធានCIA ដែលបានបង្ហាញព័ត៌មានប្រឌិតដើម្បីគាំទ្រនូវអ្វីៗដែលប្រធានាធិបតីត្រូវការដើម្បីអនុវត្តរបៀបវារៈផ្ទាល់ខ្លួនហើយញឹកញាប់បំផុតសម្រាប់ហេតុផលនយោបាយ។
វាជាសកម្មភាពពិសេសរបស់ CIA ដែលបានប្រឌិតការវាយប្រហារដោយទូកប្រដាប់អាវុធពីវៀតណាមខាងជើងក្នុងឈូងសមុទ្រតុងកឹងដើម្បីតាំងមូលដ្ឋានសម្រាប់កងទ័ពអាមេរិករាប់ពាន់នាក់ (រួមទាំងឪពុកខ្ញុំ) នៅទីនោះផង។ ដូច្នេះកុំឲ្យឆ្ងល់អំពីរបៀបដែលប្រធានាធិបតីប្រើប្រាស់ភ្នាក់ងារ CIA ជាឧបករណ៍រេចរឹលសម្រាប់បញ្ចប់បញ្ហានយោបាយផ្ទាល់ខ្លួននោះ។
តើឲ្យលោក ត្រាំ ជឿទុកចិត្តការិយាល័យភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA នៅក្នុងប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកដូចម្តេច? តាមគំនិតរបស់ខ្ញុំលោក ត្រាំ គិតត្រឹមត្រូវដែលអំពាវនាវឱ្យមានការកែលម្អ និងផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធទាំងមូលដើម្បីរលាស់ចេញអ្នកលម្អៀង និងអ្នកដែលរងឥទ្ធិពលនយោបាយខ្លាំងដើម្បីធ្វើឲ្យបុគ្គលិកមន្ត្រីរដ្ឋការសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងអស់ឈរលើបន្ទាត់នៃកម្មវត្ថុរដ្ឋបាលថ្មីមួយ។ ប្រសិនបើគេមិនពេញចិត្តពួកគេអាចឈប់ពីភ្នាក់ងារ CIA បាន។
មេដឹកនាំក្រុមសំឡេងភាគតិចព្រឹទ្ធសភាលោក Chuck Schumer បានចេញសារព្រមានជាសាធារណៈមួយនៅក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការថ្លែងរបស់លោក ត្រាំ ពីរបៀបដែលគាត់មិនចាប់អារម្មណ៍ជាមួយនឹងការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មួយនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំសូមប្រាប់អ្នកថាអ្នកមិនពេញចិត្តជាមួយនឹងសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នេះ ប៉ុន្តែពួកគេមានវិធីសាស្ត្រចំនួន ៦ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅកាន់អ្នកវិញ»។
ចំណុចនេះវាគ្រាន់តែមានន័យថាលោក ត្រាំ អ្នកគួរធ្វើកំណែទម្រង់ភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA ខណៈគាត់ជាបុគ្គលដែលមានអាទិភាពខ្ពស់ និងសំខាន់បំផុតដាច់ខាតពីព្រោះគាត់នឹងចូលមកដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
ប្រសិនបើវាជាការពិតដែលថាក្រុម CIA បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀនជាសកលហើយប្រសិនបើមានភ័ស្តុតាងគាំទ្រដល់និក្ខេបបទនេះ នោះវាអាចជាការពិតដែលថាលុយរាប់ពាន់លានដុល្លាររកបានពីសកម្មភាពសម្ងាត់ហើយឥឡូវវាស្ថិតក្នុងគណនីដែលទទួលទិន្នផលនៃសាច់ប្រាក់សម្ងាត់ដើម្បីផ្តល់មូលនិធិដល់ប្រភេទនៃប្រតិបត្ដិការដែលពួកគេគិតថាធ្វើក្នុងនាមការពារជាតិមាតុភូមិ ឬសម្រាប់សន្តិសុខជាតិជាដើម។ វាប្រហែលជាកន្លែងដែលការអួតអាងលេចចេញមកនោះឯងហើយអាចជាគំនិតដែល CIA មិនខ្វល់ថាអ្នកណាជាប្រធានាធិបតីនោះ។ គ្មានអ្នកណាអាចប៉ះពាល់យើងបានទេយើងមានលុយផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងការត្រួតត្រាគ្មានដែនកំណត់ និងជំនាញល្បិចកលដ៏កខ្វក់ហើយយកល្អអ្នកគួរកោតខ្លាចយើង បើមិនដូច្នេះទេយើងនឹងតាមអង្កេតអ្នកដែរ។
ប្រសិនបើអ្នកជាប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតថ្មី តើអ្នកចង់ទទួលបានមរតកជាប្រភេទនៃការប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងពីការិយាធិបតេយ្យដែលផ្តល់មូលនិធិសម្ងាត់ដោយខ្លួនឯងឬទេ?
ខ្ញុំមិនដឹងថា តើវាជារឿងត្រឹមត្រូវដែរឬទេដែលប្រព័ន្ធសន្ដិសុខជាតិទាំងមូលជ្រាបចូលទៅក្នុងកងយោធាអាមេរិក ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាការគិតប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលដែលអ្នកចូលរួមជាមួយយោធាអាមេរិកគឺពួកគេគ្រប់គ្រងអ្នកដូចជាទ្រព្យសម្បត្ដិរហូតដល់ពេលអ្នកត្រូវបានរំសាយ។ វាស្ថិតនៅក្នុងបរិយាកាសមួយសមរម្យបន្តិចសម្រាប់កិច្ចការសម្ងាត់ជាងការប្រគល់ពួកគេទៅឱ្យមេធាវីស៊ីវិលដែលមិនល្អ។ ក្រៅពីនេះទៀត តើវាមិនមែនជារឿងល្អប្រសើរសម្រាប់ទាំងប្រជាជនអាមេរិក និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងអស់ទេ ឬអីជាពិសេសសម្ព័ន្ធមិត្ត ឬសត្រូវដែលមានសក្តានុពល ប្រសិនបើអាមេរិកមានប្រព័ន្ធស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មួយដែលស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់មេដឹកនាំរបស់ខ្លួននោះ? យ៉ាងហោចណាស់ក៏អាមេរិកអាចមានប្រព័ន្ធឯកភាពមួយដែរ។
ប្រសិនបើអ្នកសម្លឹងត្រឡប់មើលទៅសង្គ្រាមវៀតណាមវិញភ្នាក់ងារ CIA មានគោលបំណងដើម្បីធ្វើឲ្យមានឥទ្ធិពលលើលទ្ធផលនយោបាយនៃប្រទេសមិនមែនកុម្មុយនីស្ត។ នៅពេលដែលភ្នាក់ងារនេះត្រូវបានរារាំងដោយចលនាប្រឆាំងសង្គ្រាម ប៉ុន្តែជំនាញរបស់ពួកគេគឺនៅតែមានដដែល។
គោលការណ៍ និងយុទ្ធសាស្ត្រនៃការគ្រប់គ្រងចំនួនប្រជាជន និងសង្គមនយោបាយអាចត្រូវបានអនុវត្តទៅលើយុត្តាធិការភូមិសាស្ត្រណាមួយនៅគ្រប់សម័យកាល និងប្រហែលជាពិសេសនៅអាមេរិកផ្ទាល់តែម្តងដែលជាកន្លែងកាលពីឆ្នាំមុនអតីតប្រធាន CIA ទាំងអស់បានព្យាយាមតែបានបរាជ័យរួចហើយ។ រឿងដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាងនេះទៀតគឺការកម្ចាត់លោក ត្រាំ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ មែនហើយតែឥឡូវនេះលោក ត្រាំ ជិតក្លាយទៅជាមេរបស់ពួកគេហើយ។
ប្រសិនបើយើងសម្លឹងមើលទៅអតីតកាលថា ហេតុអ្វីបានជាជនជាតិអាមេរិកប្រឆាំងនឹងពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ និងបានរិះគន់ប្រឆាំងសហភាពសូវៀត? គឺមិនមែនគ្រាន់តែប្រឆាំងពីរបៀបដែលពួកគេប្រព្រឹត្តចំពោះពលរដ្ឋខ្លួនយ៉ាងឃោរឃៅប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគឺប្រឆាំងនឹងការដែលពួកគេបាននាំចេញយ៉ាងសកម្មនូវប្រព័ន្ធដ៏ឃោរឃៅទាំងនោះទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល។
ប្រភេទនៃការជិះជាន់ការតាមដាន និងការជ្រួតជ្រាបពីរដ្ឋាភិបាលចូលទៅក្នុងជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជនគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនអាមេរិកភាគច្រើនបំផុតស្អប់ខ្ពើម។ យើងមិនអាចទ្រាំទ្រចំពោះអំពើទុច្ចរិតបានទេ។ សំខាន់ជាងនេះទៀតពួកណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានកម្ចាត់ហើយសហភាពសូវៀតក៏បានដួលរលំផងដែរ។
តើជនជាតិអាមេរិកគួររុះរើផ្នែកខ្លះ ឬកែប្រែរបត់សង្គ្រាមត្រជាក់ដែលអង្គការចារកម្មដ៏ធំ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រព័ន្ធអាវុធរបស់យើងធ្លាប់ធ្វើនៅពេលសហភាពសូវៀតដួលរលំឲ្យរឹតតែមានប្រសិទ្ធភាពបន្ថែមទៀតដែលជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីការផ្លាស់ប្តូរពិភពលោកឬយ៉ាងណា? តើមានជម្លោះប៉ុន្មានកន្លែងដែលយើងជាប់ពាក់ព័ន្ធសព្វថ្ងៃនេះដែលត្រូវបានធ្វើឡើងជាអ្វីដែលគេហៅថាដើម្បីលក់អាវុធឬយ៉ាងម៉េច? តើសហរដ្ឋអាមេរិកអាចធ្វើឲ្យមានការបង្វែរបន្តិចម្តងៗពីទិសដៅមិនល្អនៅឯកម្រិតស្ថាប័នមួយដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ការិយាល័យរដ្ឋាភិបាលសម្ងាត់ដែលបម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯងបានដែរឬទេ? តើយើងបានបាត់បង់គុណធម៌ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់យើងក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ និងក្រោយមកក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃ ១១ ខែកញ្ញាដែរឬទេ?
តើមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើលោក Edward Snowden និងលោក Julian Assange ត្រឹមត្រូវ? ខ្ញុំគិតថាលោក ត្រាំ គួរលើកលែងទោសដល់ពួកគេទាំងពីរនៅក្រោមហេតុផលថាពួកគេបានដាក់ខ្លួនឯងឲ្យស្ថិតក្នុងហានិភ័យខ្លាំងដើម្បីបង្ហាញពីអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងរដ្ឋបាលអូបាម៉ានៅពេលវាផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងទិដ្ឋភាពនៃការប្រឆាំងពលរដ្ឋនៃចក្រភពត្រួតត្រាជាសកលរបស់អាមេរិកដែលបានឆ្លងកាត់ល្បែងប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងរហូតមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន។
លោក Henry Kissinger ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីជំនួបប្រជុំជាមួយលោក ត្រាំ បានបង្ហាញខ្លួននៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ CNNនិងបានចង្អុលបង្ហាញពីលក្ខណពិសេសរបស់លោក ត្រាំ ក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសម័យទំនើបនេះពីព្រោះគាត់មិនបានជំពាក់គុណនរណាម្នាក់សម្រាប់ការទទួលជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតធ្វើជាប្រធានាធិបតីរបស់គាត់ទេគឺមានតែខ្លួនគាត់ផ្ទាល់តែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រហែលនេះជាមូលហេតុដែលមន្ត្រីសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់មានការភ័យខ្លាច។ ពិតណាស់គឺពួកគេគួរតែភ័យខ្លាច។
វាជារឿងសមហេតុផល និងចាំបាច់បំផុតសម្រាប់ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក ត្រាំ ក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដែលលោកត្រូវបានគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសឱ្យដឹកនាំ និងដើម្បីកែច្នៃទ្រង់ទ្រាយឡើងវិញតាមគ្រប់វិធីដែលគាត់នឹងសម្រេចថា តើវិធីសាស្ត្រណាមួយដែលមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត? កន្លែងដំបូងត្រូវចាប់ផ្តើមគឺក្រុមផ្តល់សេវាស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នេះតែម្តងដែលសមាជិករបស់គេបានធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដើម្បីកម្ចាត់លោក ត្រាំ។
ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងសហគមន៍ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់សម្ព័ន្ធមិត្ត និងប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នៅក្នុងពិភពលោកទាំងមូលគួររំពឹងលើលោក ត្រាំ ថាលោកនឹងចាត់វិធានការយ៉ាងស្ងាត់ស្ងៀម និងដាច់ខាតដើម្បីកម្ចាត់ការប្រឆាំងណាមួយដែលកើតពីសេវាកម្មស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់គាត់គឺដូចអ្វីដែលគាត់ធ្លាប់យកឈ្នះក្បាលម៉ាស៊ីននយោបាយលោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន និងកម្ទាត់លោក អូបាម៉ា ចេញដើម្បីបង្កើតប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយជាដើម៕
លោក Stuart Alan Becker គឺជាអ្នកនិពន្ធ និងជាអ្នកកាសែតមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
លោកបានធ្វើបទសម្ភាសជាមួយអតីតនាយករង MI5 លោក Peter Wright ជាអ្នកបានចេញផ្សាយសៀវភៅ Spycatcher ដែលបានជាប់កំណត់ត្រាជាប្រវត្តិសាស្ត្រលក់ដាច់បំផុតហើយក៏ធ្លាប់បានសម្ភាសជាមួយអតីតប្រធាន CIA លោក William Colby ផងដែរ ដែលក្រោយមកបានស្លាប់នៅក្នុងអ្វីដែលត្រូវបានគេហៅថាគ្រោះថ្នាក់ពេលជិះទូកចែវ Canoeing។
ទន្ទឹមនឹងនេះលោកក៏មានចំណងមិត្ដភាពយូរអង្វែងជាមួយលោក Phillip Knightley ជាអ្នកកាសែតជនជាតិអូស្ត្រាលីមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៍ដែលទើបស្លាប់នាពេលថ្មីៗនេះដែលលោកប្រហែលជាអ្នកសរសេររឿងចារកម្ម និងរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតល្អបំផុតក្នុងសតវត្សរ៍ទី ២០។
លោក Becker ក៏បានសម្ភាសលោក ដូណាល់ ត្រាំ ផងដែរនៅឯការិយាល័យរបស់លោកក្នុងអគារ Trump Tower នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ កន្លងទៅហើយលោកក៏ធ្លាប់បានរៀបរាប់ថាលោក ត្រាំ គឺជា «មនុស្សដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ និងជាមនុស្សប្រកបដោយគុណធម៌បំផុតមួយរូបផងដែរ»៕ Source: Phnom Penh Post
Why you should cover up your laptop's webcam
Valerie Olson wanted to know if she should cover up her laptop’s webcam to prevent people from spying on her.
As it happens a few high-profile folks have been spotted covering their webcams, including F.B.I. Director James Comey, who said in an interview, “I put a piece of tape over the camera. Because I saw somebody smarter than I am had a piece of tape over their camera.” He was most likely referring to a photo Facebook’s Mark Zuckerberg posted: In the background, his work laptop shows tape applied over the webcam above the display, and the dual mic on the left side.
Now, it’s easy to imagine hackers wanting access to both the F.B.I. Director’s laptop as well as Mark Zuckerberg’s Macbook Pro, but would they want to access the webcam on a random person’s computer? The answer is that hackers stand to profit the most if they can capture footage or audio to use for blackmail. It's unlikely they'll bother with you unless you’re someone who has a public profile to protect.
Based on what I’ve read about these types of attacks, the only way for hackers to access your webcam and turn it on without your knowledge would be for them to take over your computer first, which basically makes the entire scenario similar to any other type of remote attack. In the most likely scenario, you'd receive an email with an attachment that, once opened, would install RAT software on your machine, which stands for Remote Administration Tools. Also if you think you'd notice your webcam running because of an activity LED, think again.
Based on all this, here is what I recommend:
As it happens a few high-profile folks have been spotted covering their webcams, including F.B.I. Director James Comey, who said in an interview, “I put a piece of tape over the camera. Because I saw somebody smarter than I am had a piece of tape over their camera.” He was most likely referring to a photo Facebook’s Mark Zuckerberg posted: In the background, his work laptop shows tape applied over the webcam above the display, and the dual mic on the left side.
Now, it’s easy to imagine hackers wanting access to both the F.B.I. Director’s laptop as well as Mark Zuckerberg’s Macbook Pro, but would they want to access the webcam on a random person’s computer? The answer is that hackers stand to profit the most if they can capture footage or audio to use for blackmail. It's unlikely they'll bother with you unless you’re someone who has a public profile to protect.
Based on what I’ve read about these types of attacks, the only way for hackers to access your webcam and turn it on without your knowledge would be for them to take over your computer first, which basically makes the entire scenario similar to any other type of remote attack. In the most likely scenario, you'd receive an email with an attachment that, once opened, would install RAT software on your machine, which stands for Remote Administration Tools. Also if you think you'd notice your webcam running because of an activity LED, think again.
Based on all this, here is what I recommend:
- Close your laptop when you’re not using it.
- Always keep all of your software up to date, especially your web browsers and all associated plug-ins, and especially Adobe Flash.
- Be sure your firewall is enabled at at all times.
- Routinely check for malware, and always run anti-virus.
- As always, avoid clicking links in emails, even when you know the sender.
- If you want to be absolutely sure nobody is watching or listening to you, be like Zuck and cover your webcam and microphone with tape, a peel-off sticker, or something else that can obscure the lens but be removed easily when you actually want to use it.
Beware! Malware distributors are switching to less suspicious file types
After aggressively using JavaScript email attachments to distribute
malware for the past year, attackers are now switching to less
suspicious file types to trick users.
Last week, researchers from the Microsoft Malware Protection Center warned about a new wave of spam emails that carried malicious .LNK files inside ZIP archives. Those files had malicious PowerShell scripts attached to them.
PowerShell is a scripting language for automating Windows system administration tasks. It has been abused to download malware in the past and there are even malware programs written entirely in PowerShell.
In the recent campaign seen by Microsoft, the malicious LNK files contained a PowerShell script that downloaded and installed the Kovter click fraud trojan. The same technique has been used in the past to distribute the Locky ransomware.
On Thursday researchers from Intel Security warned that PowerShell can also be used in so-called fileless attacks, where the malicious code is launched directly into memory and nothing is saved to disk for endpoint security products to detect.
"You may think that you are protected from fileless malware because your PowerShell execution policies are set to 'Restricted' so that scripts can’t run," the Intel Security researchers said in a blog post. "However, attackers can easily bypass these policies."
Another file type used to distribute malware in recent months has been SVG (Scalable Vector Graphics). While many people correctly associate .SVG files with images, it's a little-known fact that such files can actually contain JavaScript.
Attackers have been using SVG files to execute obfuscated JavaScript when users open what they believe to be images inside their browsers. These obfuscated scripts are used to launch malicious file downloads, incident responders from the SANS Internet Storm Center warned in a recent report.
Google plans to block JavaScript file attachments in Gmail starting February 13, regardless of whether they're attached directly or within archive files like ZIP. Such restrictions from email providers will likely force cybercriminals to find alternative file formats that allows hiding malicious code.
Banning LNK or JS file attachments is easy, because it's rare for people to send such files via email. However, banning SVG might prove impractical since it's a widely used image format.
Source: PCWorld
Last week, researchers from the Microsoft Malware Protection Center warned about a new wave of spam emails that carried malicious .LNK files inside ZIP archives. Those files had malicious PowerShell scripts attached to them.
PowerShell is a scripting language for automating Windows system administration tasks. It has been abused to download malware in the past and there are even malware programs written entirely in PowerShell.
In the recent campaign seen by Microsoft, the malicious LNK files contained a PowerShell script that downloaded and installed the Kovter click fraud trojan. The same technique has been used in the past to distribute the Locky ransomware.
On Thursday researchers from Intel Security warned that PowerShell can also be used in so-called fileless attacks, where the malicious code is launched directly into memory and nothing is saved to disk for endpoint security products to detect.
"You may think that you are protected from fileless malware because your PowerShell execution policies are set to 'Restricted' so that scripts can’t run," the Intel Security researchers said in a blog post. "However, attackers can easily bypass these policies."
Another file type used to distribute malware in recent months has been SVG (Scalable Vector Graphics). While many people correctly associate .SVG files with images, it's a little-known fact that such files can actually contain JavaScript.
Attackers have been using SVG files to execute obfuscated JavaScript when users open what they believe to be images inside their browsers. These obfuscated scripts are used to launch malicious file downloads, incident responders from the SANS Internet Storm Center warned in a recent report.
Google plans to block JavaScript file attachments in Gmail starting February 13, regardless of whether they're attached directly or within archive files like ZIP. Such restrictions from email providers will likely force cybercriminals to find alternative file formats that allows hiding malicious code.
Banning LNK or JS file attachments is easy, because it's rare for people to send such files via email. However, banning SVG might prove impractical since it's a widely used image format.
Source: PCWorld
Sunday, February 5, 2017
ហេតុទាំង៤យ៉ាងដែលបណ្តាលឲ្យយើងភ្លេច
- មិនបានប្រើ៖ ចេះតែទុកយូរពេក មិនប្រើប្រាស់ នាំឲ្យភ្លេចភ្លាំង ដូចពាក្យចាស់ថា «ទុកយូរវាចាស់ ប្រើណាស់វាថ្មី»។
- ចេះមិនច្បាស់៖ ចេះលំៗ សើៗ ចាំមិនបានយូរទេ។
- ថ្មីពេក៖ ចំណេះថ្មីសុទ្ធ គ្មានមូលដ្ឋាន គ្មានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្វីដែលធ្លាប់ចេះពីមុន ក៏ធ្វើធ្វើឲ្យយើងឆាប់ភ្លេចដែរ។
- មិនបានរៀនពីដំបូង៖ រៀនមិនបានចប់ចុងចប់ដើម។ រៀនបានពាក់កណ្តាល ឬរៀនខ្លះអត់ខ្លះ ធ្វើឲ្យយើងចាំមិនបានយូរឡើយ។ រៀនឲ្យប្រាកដប្រជា ហើយយកទៅអនុវត្តន៍ ទើបមិនងាយភ្លេច។
កូនមាសឪពុក: សេចក្តីល្អទាំង១០យ៉ាងដែលមនុស្សត្រូវធ្វើ
សេចក្តីល្អទាំង១០យ៉ាង ដែលលោកអគ្គបណ្ឌិតប៊ុត សាវង្សបានលើកឡើងនោះ មានដូចជា៖
- ត្រូវជាអ្នកមានសីលធម៌ប្រចាំខ្លួន
- ត្រូវស្វែងរកការចេះដឹងដាក់ខ្លួន
- ត្រូវគប់រកតែជាមួយមិត្តពិតប្រាកដ
- ត្រូវជាមនុស្សប្រដៅបានងាយ
- ត្រូវចេះជួយកិច្ចការអ្នកដទៃ
- ត្រូវចេះស្រឡាញ់ធម៌សប្បុរស
- ត្រូវមានព្យាយាមដោយអំណត់អត់ធន់
- ត្រូវមានសន្តោសចំពោះបច្ច័យទាំង ៤
- ត្រូវមានស្មារតីដឹងមុខនាទីរបស់ខ្លួន
- ត្រូវដឹងសេចក្តីពិតរបស់ជីវិត គឺត្រូវដឹងថា គ្រប់ជីវិតដែលកើតមកហើយ រមែងបែកធ្លាយជាធម្មតា ទើបមិនគួរប្រមាទទុកក្នុងជីវិត និងត្រូវរកផ្លូវឲ្យបានផុតទុក្ខដោយការប្រព្រឹត្តអំពើល្អ។
Subscribe to:
Posts (Atom)